Ekologia i Permakultura - podstawowe pojęcia i idee

Wprowadzenie

Celem projektowania laboratoriów przyrody jest tworzenie specjalnych ogrodów jako miejsc edukacji ekologicznej i klimatycznej. Przyjrzyjmy się zatem podstawowym pojęciom związanym z naszym pomysłem na taki ogród.

Ekologia jest w rzeczywistości odrębną nauką, taką jak geografia czy fizyka. Często bywa jednak utożsamiana z ekologizmem, sozologią (kto używa tego pojęcia??) lub ochroną środowiska, a czasem nawet z pewnymi  ekstremalnymi zachowaniami. Przyjrzyjmy się więc krótko definicjom, korzystając z Wikipedii:

Ekologia (gr. οἶκος (oíkos) ‘dom’ + λόγος (logos) ‘słowo, nauka’) – nauka o strukturze i funkcjonowaniu przyrody, zajmująca się badaniem oddziaływań pomiędzy organizmami a ich środowiskiem oraz wzajemnie między tymi organizmami (czyli strukturą ekosystemów).

Sozologia (gr. sódzo=ochraniam, sódzein=ochraniać + lógos=nauka) – nauka o czynnej ochronie środowiska naturalnego, nauka zajmująca się problemami ochrony środowiska, przyczynami i następstwami niekorzystnych zmian w strukturze i funkcjonowaniu układów przyrodniczych (ekologicznych), zmian wynikających z rozwoju cywilizacji oraz sposobami zapobiegania im i łagodzenia ich skutków.

Ochrona przyrody – ogół działań zmierzających do zachowania w niezmienionym lub optymalnym stanie przyrody ożywionej i nieożywionej, a także krajobrazu. Głównym celem ochrony przyrody jest utrzymanie stabilności ekosystemów i procesów ekologicznych oraz zachowanie różnorodności biologicznej.

Z pojęciem ochrony przyrody związany jest ekologizm, definiowany tak: Ekologizm to kierunek filozoficzny ukształtowany w drugiej połowie XX wieku. Stanowi rozwinięcie humanizmu o nowe przyrodnicze sumienie człowieka.

Jest jeszcze pojęcie edukacji ekologicznej, która dokłada nam się do tej układanki: Edukacja ekologiczna (element edukacji środowiskowej) – koncepcja kształcenia i wychowywania społeczeństwa w duchu poszanowania środowiska przyrodniczego zgodnie z hasłem myśleć globalnie – działać lokalnie. Edukacja ekologiczna definiowana jest także jako psychologiczno-pedagogiczny proces oddziaływania na człowieka w celu kształtowania jego świadomości ekologicznej.

Uff. Spróbujmy to podsumować: zatem ekologia przygląda się z naukową ciekawością systemom przyrodniczym i relacjom między jej elementami, ochrona środowiska to działalność człowieka polegająca zachowaniu takich systemów w jak najbardziej naturalnej formie (związana być ona może ona z postawą filozoficzną zwaną ogólnie ekologizmem), a sozologia to nauka o takiej ochronie i o wpływie człowieka na środowisko. Do tej mapki pojęć dochodzi nam edukacja ekologiczna, która łączy te trzy elementy w ramach działalności edukacyjnej. Natomiast edukacja klimatyczna jest częścią tejże edukacji wydzieloną ze względu na poważne zagrożenia związane z obecnymi zmianami klimatycznymi.